ظرفیت جهاد دانشگاهی برای تبدیل شدن به مرجعی در حوزه آموزش، اشتغال و کارآفرینی

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی ضمن اشاره به افزوده شدن مأموریت جدید "اشتغال و کارآفرینی" به حوزه آموزش جهاد دانشگاهی گفت: معتقدیم در آینده نه چندان دور، با توجه به سرمایه انسانی بی‌نظیر جهاد دانشگاهی، زیرساخت‌های مناسب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ظرفیت‌ها، تجربیات و شبکه گسترده ملی می‌توانیم یکی از مجموعه‌های سرآمد، الگو و مرجع در حوزه آموزش، اشتغال و کارآفرینی در سطح ملی و استانی باشیم.

دکتر محمدصادق بیجندی، معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی همزمان با چهل و یکمین سالگرد تأسیس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پس از ابلاغ مصوبه مأموریت‌های جهاد دانشگاهی در اجرای نقشه جامع علمی کشور، کارگروهای مختلفی در جهاد دانشگاهی تشکیل و فرآیند تحقق این مأموریت‌ها را از زوایای مختلف بررسی و برنامه‌ها و سیاست‌های مربوط تدوین و در دستور کار قرار گرفت. بر این اساس، مأموریت "مشارکت در توسعه آموزش‌های تخصصی نوین و مهارت‌های پیشرفته در سطح ملی و بین‌المللی با تأکید بر نیازهای کشور و جهان اسلام در حوزه‌های منتخب" از مجموع ۷ مأموریت، به صورت مستقیم به حوزه آموزش جهاد دانشگاهی و ۲ مأموریت "سامان‌دهی نظام هدایت شغلی و توانمندسازی دانش‌آموختگان در حوزه‌های منتخب با حمایت، پشتیبانی و هماهنگی مراجع ذی‌ربط" و"ارتقاء فرهنگ کارآفرینی و روحیه خودباوری و ترویج الگوهای موفق علم و فناوری با تأکید بر جامعه دانشگاهی کشور" به صورت غیرمستقیم به این حوزه در زمان ابلاغ مصوبه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور مرتبط بود.

اشتغال و کارآفرینی، مأموریت جدید در حوزه آموزش جهاد دانشگاهی

دکتر بیجندی خاطر نشان کرد: ستاد معاونت آموزش با همکاری سایر بخش‌ها، اقدامات زیادی در جهت تحقق مأموریت اصلی و سایر مأموریت‌های محوله انجام داد. شاید مهم‌ترین بخش این اقدامات، تعریف مأموریت جدید در حوزه آموزش جهاد دانشگاهی بود. براین اساس، بخش اشتغال و کارآفرینی بر اساس مصوبه هیأت امنای جهاد دانشگاهی در سال ۱۳۹۹ به‌عنوان حلقه مفقوده زیست‌بوم آموزش جهاد دانشگاهی به مجموعه وظایف و مأموریت‌های این حوزه اضافه و عنوان این معاونت از آموزش به آموزش و کارآفرینی تغییر یافت. شاید مهم‌ترین هدف و مأموریت جدید حوزه معاونت آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی، تکمیل زنجیره ارزش زیست‌بوم آموزش با تأکید بر اشتغال و کارافرینی در همه زیر نظام‌های فعال شامل حوزه آموزش عالی، علمی-کاربردی و مهارتی و تخصصی نوین در جهاد دانشگاهی است.

ضرورت شناخت دقیق نیازها، فرصت‌ها و تهدیدها در حوزه اشتغال و کارآفرینی

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی افزود: قطعاً برای تحقق این مهم، فعالیت‌های زیادی باید صورت بپذیرد و به عبارت دیگر، در آغاز یک سفر طولانی هستیم که نیازمند شناخت دقیق وضع موجود، نیازها، فرصت‌ها و تهدیدها هستیم. برای رسیدن به اهداف و مأموریت جدید باید از بخشی‌نگری به طور جد پرهیز کنیم و از همه توان مجموعه وزین جهاد دانشگاهی برای تحقق اهداف و برنامه‌ها استفاده کنیم. معتقدیم در آینده نه چندان دور، با توجه به سرمایه انسانی بی‌نظیر جهاد دانشگاهی، زیرساخت‌های مناسب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ظرفیت‌ها، تجربیات و شبکه گسترده ملی می‌توانیم یکی از مجموعه‌های سرآمد، الگو و مرجع در حوزه آموزش، اشتغال و کارآفرینی در سطح ملی و استانی باشیم.

دکتر بیجندی خاطر نشان کرد: برای دوران پساکرونا، با بهره‌مندی از تجربیات قبل از شیوع کرونا و پس از آن، به‌صورت ویژه به دنبال تقویت و به‌روزرسانی "نظارت و راهبری دقیق مراکز آموزشی، رعایت استانداردها، نیازسنجی‌ها، به‌روز بودن سرفصل‌ها و منابع، مهارتی و تخصصی بودن، اشتغال محور بودن، نیاز محور بودن و جامعه‌پذیری کلیه آموزش‌ها با نگاه به آینده و آینده‌پژوهی" هستیم. قطعاً این موضوع با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات و تمامی ظرفیت‌های پژوهش و فناوری، فرهنگی و تجاری‌سازی فناوری جهاد دانشگاهی و به منظور مرجعیت یافتن در گستره ملی و استانی در ۳ زیر نظام آموزشی در حوزه معاونت آموزش و کارآفرینی شامل: " آموزش عالی غیر دولتی، آموزش عالی علمی کاربردی و آموزش‌های مهارتی و تخصصی نوین" محقق خواهد شد؛ البته در تحقق این اهداف و سیاست‌ها، بیانیه گام دوم انقلاب رهبر معظم انقلاب اسلامی بعنوان چراغ راه حوزه آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی بوده و خواهد بود.

تلاش برای پرورش دانش‌آموختگانی توانمند

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی تأکید کرد: جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد دانش‌بنیان و توسعه‌ای برابر اهداف، وظایف و مأموریت‌های محوله در اسناد بالادستی در حوزه آموزش عالی، به دنبال الگوسازی و ارائه مدلی از آموزش عالی است که ضمن توسعه کیفی و کمّی دوره‌ها و مقاطع مبتنی بر آمایش منطقه‌ای، دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه، مؤسسات و مراکز آموزش عالی این نهاد بتوانند با بهره‌مندی از تمامی ظرفیت‌های پژوهشی، فرهنگی، اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی، ضمن کسب دانش لازم، انواع مهارت‌ها و شایستگی‌های مرتبط با حوزه کاری و رفتاری را در دوران تحصیل کسب نموده و دانش‌آموخته‌ای توانمند و صاحب ویژگی‌های منحصر بفرد لازم و مبتنی بر نیازهای جامعه و بازار کار شوند.

جایگاه بسیار خوب دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی جهاد دانشگاهی

دکتر بیجندی با اشاره به آخرین وضعیت آموزش عالی جهاد دانشگاهی افزود: در زیرنظام آموزش عالی غیردولتی، این نهاد دارای دو دانشگاه "علم و فرهنگ" در تهران و "علم و هنر" در یزد و ۶ مؤسسه آموزش عالی در استان‌های اصفهان، گیلان، خراسان رضوی، همدان، خوزستان، و کرمانشاه با بیش از ۱۶ هزار و ۵۰۰ دانشجو است که در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری اشتغال به تحصیل دارند. براساس ارزیابی و بررسی‌های صورت‌گرفته، این دانشگاه‌ها و مؤسسات به دلیل بهره‌مندی از تمامی ظرفیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری حوزه پژوهش و فناوری، فرهنگی، اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی، از جایگاه بسیار خوب و ارزشمندی در زیرنظام آموزش عالی غیردولتی کشور برخوردار هستند. شایان ذکر است، با توجه به ایجاد زیرساخت‌های مناسب و استانداردهای لازم، دو مؤسسه آموزش عالی خوزستان و اصفهان با قدمتی بیش از ۲۵ سال فعالیت اثربخش در این حوزه، در فرایند ارتقا به (سطح) دانشگاه از مراجع قانونی هستند و امید داریم برای سال تحصیلی ۱۴۰۱ مجوز این مهم با همراهی و همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر شود.

وی تأکید کرد: در زیرنظام آموزش عالی علمی-کاربردی، جهاد دانشگاهی با توجه به وظایف مندرج در اساسنامه و با تلاش و همت جهادگران پرتلاش و خستگی‌ناپذیر خود توانسته است با بهره‌مندی از تمامی ظرفیت‌های جهاد دانشگاهی از اوسط دهه ۷۰ تاکنون، به عنوان یکی از پیشگامان و مؤثرترین مجموعه‌های آموزش عالی علمی- کاربردی در این حوزه در کشور باشد. این مجموعه وزین با مجوز از وزارت علوم تحقیقات و فناوری، در ۴۱ مرکز در کلیه استان‌های کشور در رشته‌های مهارتی و علمی-کاربردی پذیرش دانشجو دارد. در حال حاضر بیش از ۱۹ هزار و ۵۰۰ دانشجو در این مراکز شاغل به تحصیل هستند و تاکنون بیش از ۱۶۰ هزار نفر از مراکز علمی- کاربردی جهاد دانشگاهی دانش‌آموخته شده‌اند.

ایجاد سامانه آموزش اختصاصی برای استمرار فعالیت‌های آموزشی در ایام کرونا

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی در خصوص تأثیر کرونا بر آموزش‌های این نهاد گفت: شیوع ویروس کرونا نه برای ایران، بلکه تقریباً برای بیشتر کشورهای دنیا یک چالش بسیار جدی و زیربنایی در حوزه آموزش بود. جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد توسعه‌ای و دانش‌بنیان از حدود ۱۰ سال قبل به بحث آموزش‌های الکترونیکی و مجازی براساس اهداف و سیاست‌های مندرج در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه‌ای خود ورود جدی پیدا کرده بود و شاید بتوان ادعا کرد، جزو نخستین مجموعه‌ها در کشور بودیم که سامانه آموزش اختصاصی برای بیش از ۴۰ هزار دانشجو و برای بیش از ۷۰۰ هزار فراگیر خود در ۱۶۰ مرکز آموزش‌های مهارتی و تخصصی نوین آماده کردیم. پس از تهیه زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز، آنها را در اختیار واحدهای سازمانی قرار دادیم.

تلاش برای نهادینه کردن فرایندهای استاندارد یادگیری الکترونیکی

وی خاطر نشان کرد: همزمان با تکمیل و به‌روزرسانی بخش‌های زیرساختی، به بحث توانمندسازی و آموزش‌های ضمن خدمت اعضای هیأت علمی، اساتید و مدرسان جهاد دانشگاهی (در تمامی زیرنظام‌ها که بالغ بر ۸ هزار نفر هستند)، نظیر تکنیک‌های یاددهی و یادگیری در آموزش مجازی، فرایندهای ارزیابی و سنجش و آشنایی با نرم افزارهای کمک آموزشی در تمام مجموعه‌های آموزش عالی و مراکز آموزش‌های تخصصی و مهارتی، وارد شده و سعی کرده‌ایم که فرایندهای استاندارد یادگیری الکترونیکی نهادینه شود؛ هر چند معتقدیم هنوز تا نقطه مطلوب کمی فاصله داریم، ولی می‌توانیم ادعا کنیم جهاد دانشگاهی در حال حاضر دارای کادری توانمند در حوزه یادگیری الکترونیکی با بهره‌مندی از یکی از کامل‌ترین سامانه‌های آموزشی الکترونیکی کشور است.

دکتر بیجندی افزود: البته یک بحث مهم و جدی حوزه آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی درحال حاضر، تمرکز بر تغییر نگرش جامعه به آموزش در همه زیرنظام‌ها در دوران پسا کرونا است. حوزه معاونت آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی بر این باور است که آموزش‌های پساکرونا قطعاً به سمت و سوی آموزش‌های ترکیبی پیش خواهد رفت و استقبال عمومی از این مدل آموزش بیشتر خواهد بود؛ بنابراین به عنوان یک سیاست و راهبرد اصلی، به دنبال تقویت زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز هستیم. تمامی تلاش و برنامه این حوزه بر این موضوع متمرکز است که بتوانیم از تجربیات فرایندهای یاددهی- یادگیری دوران شیوع کرونا و قبل از آن برای دوران پساکرونا به‌خوبی بهره ببریم. برای این موضوع، نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات مختلفی هستیم که امید است بتوانیم تا پایان ۱۴۰۰ همه آنها را نهایی و عملیاتی کنیم. به همین منظور در حوزه تولید محتواهای الکترونیکی از سال ۱۳۹۹ تا کنون ۲۰ عنوان دوره الکترونیکی در حوزه‌های مختلف از جمله یادگیری الکترونیکی و کشاورزی با همکاری ستاد و واحدهای سازمانی جهاد دانشگاهی تهیه و تدوین شده و محتوای زیادی نیز با نگاه به دوران پساکرونا در دست تهیه است.

جهاد دانشگاهی می‌تواند بازوی فکری، مشاوره‌ای و اجرایی بسیار خوبی برای دولت سیزدهم باشد

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی با اشاره به روی کار امدن دولت سیزدهم گفت: حوزه آموزش و کارآفرینی به عنوان حوزه‌ای که بیشترین ارتباط را با بدنه جامعه دارد، بر این باور است که برای تحقق اهداف، سیاست‌ها و برنامه‌های اعلامی، دولت جدید لازم است از تمامی ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و قابلیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سازمان‌ها، نهادهای عمومی، دولتی و غیردولتی بهره ببرد. در این میان جهاد دانشگاهی بعنوان یک نهاد دانش‌بنیان و توسعه‌ای برآمده از انقلاب با کارنامه‌ای درخشان که بارها از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان یک الگوی موفق از آن یاد شده است، ضمن آرزوی موفقیت در تحقق اهداف و برنامه‌ها برای دولت جدید، بر این باور است که جهاد دانشگاهی با توجه به ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های بسیار مناسب علمی، پژوهشی، فرهنگی، آموزشی، اشتغال و کارآفرینی می‌تواند بعنوان بازوی فکری، مشاوره‌ای و اجرایی بسیار خوب برای پیاده‌سازی سیاست ها و برنامه‌های دولت جناب آقای دکتر رئیسی باشد. امید است دولت جناب آقای رئیسی با بهره‌مندی از تجارب موفق در کشور و همچنین در دنیا در بهره‌گیری از ظرفیت بسیار مناسب نهادهای توسعه‌ای و دانش‌بنیان، بتوانند اهداف و برنامه‌های خود را با بهترین شکل ممکن برای مردم عزیز ایران محقق نمایند.

دکتر بیجندی تأکید کرد: جهاد دانشگاهی بعنوان یک نهاد دانش‌بنیان و توسعه‌ای برآمده از انقلاب اسلامی، همیشه با راهبرد تبعیت و اطاعت از مقام معظم رهبری و حمایت از دولت‌ها حرکت نموده و بر اساس همین راهبرد، ضمن آرزوی موفقیت برای دولت جناب آقای رئیسی، با توجه به برنامه‌ها و اهداف اعلام‌شده که مورد حمایت و تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، آمادگی کامل خود را برای همراهی و همکاری با دولت ایشان اعلام می‌دارد.